Kronik böbrek hastalığı (kronik böbrek yetmezliği) böbreklerin zaman içinde fonksiyonlarını kaybetmesidir. Toplumumuzda zannedildiğinden daha sık olan görülen ve kademeli olarak gelişen hastalık geri dönüşümsüz olarak diyalize kadar ilerleyebilir. ‘’Bu nedenle zaman zaman böbrek fonksiyon-larının kontrol ettirilmesi hayati öneme sahiptir’’ diyen İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, böbrek sağlığı ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
Hayati görevleri var
Böbrekler normal metabolizma sonucu vücutta oluşan asidik karakterde atık maddeleri idrarla vücuttan uzaklaştırarak hayati görev yapan organlardır. Vücutta en fazla çalışan organların başında gelir. Böbrekler olmadan yaşam düşünülemez çünkü vücutta su, tuz ve elektrolit dengesini, pH seviyesini düzenleyerek bütün organların normal fonksiyon görmelerini sağlar. Böbrekler ayrıca D vitamini sentez ederek kalsiyum ve fosfor dengesini, kemik sağlığını devam ettirir. Böbreklerden salınan eritropoetin adı verilen hormon benzeri madde kemik iliğinde kan hücrelerinin yapımını uyarır. Böbreklerin immün sistem ve normal cinsel sağlık üzerinde de önemli fonksiyonları vardır.
İşte diğer sebepler
Diyabet ve yüksek tansiyon dışında glomerulonefit adı verilen böbrek hastalığı, polikistik böbrek hastalığı, bazı romatizmal hastalıklar ve ağrı kesici antiromatizmal ilaçların uzun süre kullanımı böbrek sağlığını tehdit eder. Ayrıca vücutta genel olarak damar sağlığını bozan şişmanlık, sigara, gereksiz yere ağrı kesici-antibiyotik-bitkisel olduğu ileri sürülen besin destekleri kullanımı ve kolesterol yüksekliğinin yanı sıra sık idrar yolu enfeksiyonu geçirmek ve aşırı tuz tüketimi gibi durumlar da böbrek yetmezliğini kolaylaştırır.
İki önemli tehdit
Şeker hastalığı Türkiye dahil dünyanın hemen her ülkesinde kronik böbrek yetersizliğinin en sık nedenidir. Türkiye’de 10 milyon kadar şeker hastası olduğu düşünülünce, böbrek yetmezliği açısından riskin büyüklüğü ortaya çıkar. Bu nedenle şeker hastalığının erken teşhis edilmesi, uygun şekilde tedavi edilmesi son derece önemlidir. Bu hastalık sadece insülin ve şeker ilaçları eksikliği değildir. Uygun tıbbi tedavi yanı sıra spor, diyet ve yaşam tarzının değiştirilmesi çok önemlidir. Böbrek yetmezliği olan hastaların yaklaşık l/4’ü de hipertansiyon hastalarıdır. Hipertansiyon böbrek yetmezliğinin şeker hastalığından sonraki en sık nedenidir. Hipertansiyon maalesef çok fazla önemsenmeyen, tedavisi uygun olarak yapılmayan bir hastalıktır. Hipertansiyon hastalığı da sadece tansiyon ilaçları eksikliği durumu değildir. Spor, tuzsuz diyet, stressiz yaşam, sigara ve alkolden uzak durulması gibi önlemleri olan bir hastalıktır. Şeker hastalığı ve hipertansiyon sorunlarının çok fazla artması, bu hastalıkların tedavilerinde yeterince başarı sağlanamaması böbrek yetmezliğini salgın bir hastalık konumuna getirmiştir.
Hangi belirtilere yol açar
Geçmeyen yorgunluk, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, uyku bozuklukları, daha çok geceleri can yakan kas krampları, ayak bileklerinde şişlik, ciltte kuruma, erkeklerde ereksiyon problemi ve geceleri sık idrara çıkma gibi sorunlar yaşandığında en kısa zamanda kontrole gidilmeli.
Nelere dikkat edilmeli?
Böbrek yetmezliği tanısı basit kan ve idrar tetkikleriyle rahatlıkla konulabilir. Erken teşhis, altta yatan şeker ve hipertansiyon gibi hastalıkların uygun bir şekilde tedavisi, diğer risk faktörlerinin ortadan kaldırılması son derece önemlidir. Uygun kan şekeri ve tansiyon değerlerinin yanı sıra obezitenin ortadan kaldırılması, sigaranın bırakılması, tuz alımının kısıtlanması, alkol içilmemesi, su içilmesi, kolesterol yüksekliğinin önlenmesi, gelişigüzel ağrı kesici kullanılmaması ve düzenli egzersiz böbrek sağlığı için çok önemlidir.
